- De koers van de Amerikaanse keten voor computerspellen GameStop is in een week tijd als een raket omhooggeschoten én vervolgens geïmplodeerd.
- Kleine beleggers op het sociale forum Reddit spanden samen om hedgefondsen een hak te zetten.
- Beleggingsapp Robinhood, waarmee gebruikers kosteloos kunnen handelen op de beurs, speelt hierbij een omstreden rol.
GameStop, een winkelketen voor computerspelletjes, is in een week tijd ineens miljarden méér en minder waard geworden. Begin dit jaar noteerde het aandeel nog rond de 17 dollar, donderdag piekte de koers op 469 dollar…om vervolgens ruim 40 procent onderuit te gaan tot minder dan 200 dollar.
Het bedrijf is een speelbal in een gevecht tussen hedgefondsen en particuliere beleggers. Sommige analisten omschrijven die strijd als ‘de nerds versus Wall Street’.
Dit moet je weten over GameStop, waarom de beurskoers zo is gestegen en de controversiële rol van de Amerikaanse beleggingsapp Robinhood.
Wat is GameStop?
GameStop is een Amerikaanse winkelketen die computerspellen verkoopt. Het bedrijf is opgericht in 1984 en heeft meer dan 5.500 vestigingen in Noord-Amerika, Australië, Nieuw-Zeeland en Europa.
Een winkelketen... dat is vast geen florerende business...
Klopt. De omzet daalt al zeven kwartalen op rij en het bedrijf verliest bakken met geld. In 2018 bedroeg het nettoverlies 670 miljoen dollar, in 2019 470 miljoen dollar. Het resultaat over 2020 is waarschijnlijk ook niet best, ondanks de lancering van de PlayStation 5 en de nieuwe Xbox.
Gamers kopen spellen steeds vaker online of in de downloadwinkel van hun console. GameStop heeft nauwelijks geïnvesteerd in e-commerce en ploetert voort met fysieke winkels.
En toch gaat de beurskoers ineens door het dak. Hoe kan dat?
In feite is dat een uit de hand gelopen internetgrap, met daarbij een hoofdrol voor het beleggingsforum r/wallstreetbets op Reddit.
In maart 2019 plaatste een gebruiker genaamd 'delaneydi' een bericht waarin hij beargumenteerde waarom het aandeel GameStop ondergewaardeerd is. De koers stond toen rond de 13 dollar. Te laag gelet op de cashreserves van het bedrijf, aldus delaneydi.
Maandenlang bleef het stil, tot er langzaam iets begon te borrelen bij de gebruikers van het beleggingsforum, blijkt uit een uitgebreide reconstructie van financieel persbureau Bloomberg. Ze schaarden zich achter GameStop.
Eerst was het nog een lolletje: zouden ze GameStop niet kunnen kopen als ze allemaal geld inlegden? Later, na berichten van andere gebruikers, werd de theorie dat het aandeel op de lange termijn kon stijgen, steeds serieuzer.
Het kantelpunt kwam op 31 augustus vorig jaar, toen Ryan Cohen bijna 6 miljoen aandelen GameStop kocht via zijn investeringsmaatschappij RC Ventures. Cohen is mede-oprichter van hondenvoerwebsite Chewy en lieveling van de Reddit-beleggers, die flink profiteerden van Chewy's gestegen beurskoers.
De radicale theorie dat het aandeel op de lange termijn omhoog zou gaan, leek ineens een stuk waarschijnlijker. Als internetmiljardair Cohen toekomst zag in GameStop, dan moest er wel een kern van waarheid inzitten.
Beetje bij beetje kochten meer Reddit-gebruikers GameStop-aandelen, waardoor de koers in het najaar geleidelijk klom. Tegelijkertijd ontstond het idee om partijen die niet geloofden in GameStop een lesje te leren. De kleine beleggers richtten hun pijlen op hedgefondsen die speculeerden op een daling van het aandeel. In beleggerstermen heet dat 'short gaan'.
Short gaan, hoe werkt dat precies?
In het kort: je verkoopt iets wat je hebt geleend om dit op een later moment voor minder terug te kopen en terug te geven aan de uitlenende partij.
Op de beurs werkt dit als volgt.
Stel je leent tien aandelen van een broker zoals DeGiro of BinckBank. Die verkoop je voor een tientje per stuk. Dat levert 100 euro op.
Op een zeker moment in de toekomst moet je de geleende aandelen weer teruggegeven. Je moet dus tien aandelen terugkopen. Als de beurskoers in de tussentijd is gedaald naar 7 euro, dan kost je dat 70 euro. Het verschil van 30 euro steek je in eigen zak.
Dit is één van de strategieën waarmee hedgefondsen (ook wel 'hefboomfondsen' genoemd) geld verdienen. Maar 'short gaan' is zeer risicovol. Als de koers is gestegen, dan verlies je geld. Je moet immers een hogere prijs betalen om de aandelen weer terug te kopen.
Die nachtmerrie van shortsellers kwam deze week uit. Gebruikers van beleggingsforum r/wallstreetbets duwden het aandeel GameStop verder omhoog en zetten zo hedgefondsen die speculeren op een daling een hak.
Hoe kunnen Reddit-gebruikers zo veel invloed hebben op de beurskoers van GameStop?
De koers van GameStop is in korte tijd geëxplodeerd doordat er een kettingreactie op de beurs is ontstaan. Dat zit zo.
De Reddit-gebruikers kopen niet het aandeel zelf, maar zogenoemde call-opties. Dat is een contract om een aandeel op een bepaalde datum in de toekomst te kopen tegen een van tevoren vastgestelde prijs. Opties zijn normaal gesproken goedkoper dan aandelen.
Call-opties waren ooit het terrein van gevorderde beleggers, maar door de opkomst van beleggingsapps als Robinhood kan iedereen dit nu thuis vanaf de bank doen. Het Amerikaanse Robinhood rekent geen kosten voor het handelen in aandelen en opties en kent weinig restricties voor beleggers.
Door de vele call-opties op het GameStop-aandeel worden tegenpartijen die in de toekomst de aandelen moeten leveren nerveus. Dat zijn de zogeheten 'market makers' die als tegenpartij fungeren op de optiemarkt.
Market makers willen het risico dat ze aandelen moeten leveren aan de houder van een call-optie afdekken en in principe een neutrale positie innemen.
Op het moment dat optieprijzen plots erg hard stijgen, omdat er veel kopers zijn, kan het gebeuren dat het leveringsrisico van de market maker toeneemt en deze versneld de onderliggende aandelen moet bijkopen, wat op zich leidt tot een verdere koersstijging die de call-opties meer waard maakt en nieuwe kopers trekt. Deze vicieuze cirkel stuwt de beurskoers van het aandeel en de waarde van de opties.
Daarnaast zijn er de shortsellers die op een gegeven moment besluiten om hun verlies te nemen. Ze kopen noodgedwongen aandelen terug, maar dragen zo bij aan een verdere koersstijging. Dit dwingt nog meer shortsellers om hetzelfde te doen, waardoor het aandeel verder stijgt. Dit heet ook wel een 'short squeeze'.
Door met z'n allen call-opties op GameStop te nemen, veroorzaken de Reddit-gebruikers een sneeuwbaleffect. Met desastreuze gevolgen voor hedgefondsen.
Oh ja? Wie krijgen er klappen?
Shortsellers in GameStop zijn dit jaar in totaal al voor 5,3 miljard dollar de boot ingegaan.
Vooral hedgefonds Melvin Capital is hard geraakt. Het is 30 procent van zijn waarde kwijtgeraakt op shorts in GameStop en kreeg een kapitaalinjectie van 2,75 miljard dollar om te overleven. Melvin heeft inmiddels de shortpositie gesloten, zei CEO Gabe Plotkin dinsdag tegen zakenzender CNBC.
Is het niet illegaal wat de Reddit-gebruikers doen?
Daar zijn de meningen over verdeeld. De actie heeft iets weg van een omstreden praktijk die pump and dump heet. Daarbij kopen handelaren op een laag punt een aandeel en drijven opzettelijk de prijs op door neptransacties te doen en valse berichten met positief nieuws te verspreiden.
Alleen: in het geval van GameStop liegt er niemand, zoals Bloomberg-journalist Matt Levine scherp opmerkt.
De Amerikaanse toezichthouder SEC kan in theorie individuele beleggers op r/wallstreetbets vervolgen, maar dit kost veel moeite. En een veroordeling is bovendien geen uitgemaakte zaak.
De SEC zegt de zaak te bestuderen. De kersverse minister van Financiën Janet Yellen zegt dat de kwestie haar volledige aandacht heeft.
Wat is de rol van beleggingsapp Robinhood?
Zonder Robinhood was de actie van Reddit-gebruikers waarschijnlijk nooit van de grond gekomen.
Voor de komst van de beleggingsapp was beleggen een stuk ingewikkelder en duurder. Het kopen van een aandeel, optie of ETF kostte 5 tot 10 dollar per transactie. En je moest meteen honderden dollars inleggen om een account te openen.
Met Robinhood kun je meteen aan de slag zonder minimum inleg of transactiekosten. Beleggen is een spelletje geworden. Een spelletje dat populair bleek bij verveelde thuiszitters tijdens de coronapandemie. In slechts vier maanden kreeg de Amerikaanse app er drie miljoen gebruikers bij.
De gemiddelde leeftijd van de gebruikers is 31 jaar en de helft van de gebruikers is een nieuwkomer in de beleggerswereld. Toch hebben ze flinke invloed op de beurs.
Neem bijvoorbeeld de koersgekte rond Tesla. Het bedrijf van Elon Musk is met grote afstand de waardevolste automaker op de beurs, onder meer doordat jonge beleggers via Robinhood het aandeel kopen.
Maar Robinhood doet toch niks verkeerd?
Nee, op papier niet. Maar er zijn wel wat kanttekeningen te plaatsen bij de beleggingsapp.
De oprichters verkondigen een idealistische boodschap en zeggen ongelijkheid te bestrijden door meer mensen de kans te geven aandelen te bezitten. Ondertussen trof Robinhood afgelopen december een schikking van 65 miljoen dollar met de Amerikaanse toezichthouder SEC, omdat het zijn gebruikers heeft misleid.
De kwestie draait om het verkopen van orders aan flitshandelaren, een praktijk die bekendstaat als 'payment for order flow'.
Als een Robinhood-gebruiker een aandeel aanschaft, dan koopt de beleggingsapp dat aandeel niet zelf. Robinhood stuurt de opdracht door naar flitshandelaren, die via hun software razendsnel kunnen handelen en zo de markt voor proberen te zijn.
Sterker nog: de flitshandelaren betalen Robinhood om de order af te mogen handelen. Dit is de grootste inkomstenbron van de beleggingsapp.
In Europa is het verboden om geld aan te nemen van flitshandelaars om orders door te geven. In de VS mag het, maar bedrijven moeten daar wel transparant over zijn. Robinhood was dat niet en werd op de vingers getikt door de beurswaakhond.
'Payment for order flow' is aan de ene kant positief voor particuliere beleggers, omdat het een app als Robinhood mogelijk maakt. Aan de andere kant trekt Robinhood onervaren beleggers aan die slechter geïnformeerd zijn dan professionele partijen. Zij kopen en verkopen driftig aandelen en opties, vaak niet tegen de gunstigste prijs. Flitshandelaren die de orders mogen afhandelen, spinnen daar garen bij.
Kortom: flitshandelaren hebben er belang bij dat Robinhood het zo eenvoudig mogelijk maakt om te handelen op de beurs. Dat maakt van beleggen een spelletje, wat uiteindelijk kan leiden tot een koersgekte zoals bij GameStop.
Hebben de Reddit-gebruikers naast GameStop meer bedrijven op de korrel?
Ja, de aandelen van meer bedrijven zijn ineens sterk gestegen, waaronder die van de elektrische automaker Nio, de voormalige smartphonegigant BlackBerry en Amerikaanse bioscoopreus AMC.
Ook in Europa gaan aandelen waarin veel shortposities zijn omhoog. Onder meer de vastgoedfondsen Klepierre en Unibail-Rodamco-Westfield, modebedrijf H&M en uitgever Pearson zijn in enkele dagen meer dan 10 procent gestegen. Maar dat valt reuze mee vergeleken met de koersexplosie van GameStop.
Doet Robinhood hier niks tegen?
Inmiddels wel. Robinhood heeft de handel in onder meer GameStop donderdag stilgelegd, maakte het bedrijf bekend. Ook andere brokers hebben de aankoop van GameStop-aandelen tijdelijk verboden.
Dit had een onmiddellijk effect op de beurskoers van Gamestop die donderdagmiddag ruimschoots halveerde.
Hoe loopt het af met GameStop?
What goes up, must come down. Een winkelketen die computerspellen verkoopt, is niet binnen enkele dagen zonder duidelijke aanleiding 20 miljard dollar meer waard.
Een grote groep particuliere beleggers verliest waarschijnlijk flink op hun investering, maar de meesten hebben vermoedelijk slechts enkele honderden dollars in GameStop gestoken.
Een kleine groep kan veel geld hebben verdiend, als beleggers ten minste op tijd koerswinsten hebben verzilverd.